|        
                         
                        
                         
                           
                      |        
                          Ông        
                        Bùi Kiến Thành là chuyên gia Việt Nam đầu tiên        
                        được đào tạo tại Hoa Kỳ trong lĩnh vực tài        
                        chính. Với hơn 40 năm hoạt động trong lĩnh        
                        vực tài chính, ông đã giúp đỡ, tư vấn        
                        nhiều vấn đề cho Chính phủ Việt Nam trong        
                        một số lĩnh vực kinh tế ngoại giao, hỗ        
                        trợ Bộ Ngoại giao Việt Nam đạt được văn        
                        bản giải tỏa cấm vận đặc biệt của Chính        
                        phủ Hoa Kỳ; tiến hành nghiên cứu chủ quyền        
                        của Việt Nam trên quần đảo Trường Sa và        
                        thềm lục địa biển Đông. Ông là cố vấn        
                        cấp cao chịu trách nhiệm về đánh giá khả năng        
                        bảo hiểm và tài chính ở Hà Nội, phối hợp        
                        dự án điện  Phú Mỹ 2-2, hỗ trợ cho Công        
                        ty Tư vấn và thiết kế KHM. Ngoài ra ông còn        
                        giữ chức vụ Phó Chủ tịch Ủy ban quan hệ        
                        Chính phủ - Phòng Thương mại Hoa Kỳ. Phóng viên        
                        Người Viễn xứ đã có cuộc trao đổi riêng        
                        với ông.        
                       |        
                            
                         
                        
                       
                        
                       
                       
                         
                           
                             
                          |        
                              
                             
                        |        
                           Ông        
                          Bùi Kiến Thành        
                         |        
                              
                           
                          
                        
                       
                - Phóng viên: Với        
                hơn 40 năm hoạt động trong thị trường tài chính        
                quốc tế Mỹ, ông nhận định như  thế nào về        
                nền tài chính ở nước Mỹ nói riêng và toàn thế        
                giới nói chung?         
                - Ông        
                Bùi Kiến Thành: Nền tài chính Hoa kỳ và        
                thế giới là những thị trường đã trưởng thành,        
                Việt Nam ta còn nhiều điều cần phải học hỏi và        
                ứng dụng. Riêng về Mỹ mỗi năm giao dịch tài chính        
                đã lên đến hằng trăm nghìn tỷ USD, khó mà tính        
                cho chính xác. Ngoài hệ thống ngân hàng thương mại,        
                còn có hệ thống ngân hàng đầu tư, các công ty        
                bảo hiểm, các quỹ đầu tư, quỹ hưu trí, các thị        
                trường chứng khoán xuyên quốc gia, các sàn giao        
                dịch mua bán hàng hoá,  nông sản, thực phẩm và        
                các “sản phẩm tài chính” đủ loại.          
                Dịch vụ        
                tài chính là huyết mạch nuôi sống và phát triển        
                nền kinh tế, từ sản xuất đến phân phối và tiêu        
                thụ. Áp suất của huyết mạch tài chính báo hiệu        
                cho sức khoẻ của nền kinh tế. Hàng ngày các cơ        
                quan quản lý tài chính liên bang theo dõi các số        
                liệu, chỉ tiêu, tỷ số thống kê về lưu lượng        
                tiền bạc, tín dụng v.v.. để điều chỉnh kịp        
                thời các “van” điều tiết phục vụ cho nhu cầu        
                của xí nghiệp cũng như người tiêu dùng.         
                Một khía        
                cạnh đặc biệt của thị trường tài chính Mỹ là        
                lĩnh vực tín dụng phục vụ người tiêu dùng. Trong        
                một nền kinh tế thị trường “Khách hàng là thượng        
                đế” là người tiêu thụ sản phẩm, là “đầu        
                ra” của hoạt động sản xuất. Nếu đầu ra bị        
                tắc, “khí mạch không đều” thì nền kinh tế sẽ        
                bị “ốm” và có khả năng bị khủng hoảng hay suy        
                thoái. Người tiêu dùng đây bao gồm các cơ quan        
                quản lý nhà nước qua việc cung ứng cho quốc phòng,        
                an ninh, tư pháp, giáo dục, y tế v.v…; các xí        
                nghiệp qua việc mua bán nguyên liệu sản xuất, trang        
                thiết bị, dự trữ tồn kho; và tư nhân qua việc mua        
                sắm hàng tiêu dùng hàng ngày, xe ôtô, nhà ở, thiết        
                bị nội thất v.v…         
                Có thể        
                khẳng định rằng nếu không có hệ thống tín dụng        
                cho người tiêu dùng thì nền kinh tế Mỹ không thể        
                phát triển như hiện nay. Có thể nói rằng qua những        
                chương trình lợi ích công cộng nước Mỹ đã phát        
                triển mạnh nhờ sức “tiêu thụ” lớn của nhà nước.        
                Và nhà nước đã được cung cấp phương tiện để        
                “tiêu thụ” qua các hệ thống tài chính phát hành        
                trái phiếu và huy động tín dụng trong nhân dân.          
                Có thể nói        
                là đại đa số người Mỹ đều vay tiền với thời        
                hạn từ 10 năm đến 30 năm để mua nhà ở. Đa số        
                người Mỹ mua xe ôtô, tivi, tủ lạnh, máy giặt        
                v.v…  đều vay tín dụng từ 2 năm đến 5 năm.        
                Thậm chí có nhiều người Mỹ mua quần áo, thời        
                trang với tiền vay từ 3 tháng đến 6 tháng. Các cửa        
                hàng còn quảng cáo rao bán hàng tiêu dùng với khẩu        
                hiệu: “Giao hàng ngay, chỉ trả tiền sau 3 tháng”.         
                       
                       
                         
                           
                             
                          |        
                              
                             
                        |        
                           Ông        
                          Bùi Kiến Thành gặp gỡ Tổng Bí thư Nông Đức        
                          Mạnh        
                         |        
                              
                           
                          
                        
                Các thị trường tài        
                chính khác trên thế giới, ít nhiều đều mô phỏng        
                theo thị trường tài chính Mỹ. Thêm vào đó thị trường        
                tài chính thế giới hoạt động không ngừng suốt        
                24/24 giờ. Theo chiều quay của mặt trời, mỗi ngày        
                thị trường Tokyo mở cửa hoạt động trước tiên,        
                rồi đến Sydney, Hong Kong, Seoul, Shanghai, Singapore, Thái        
                Lan, Malaysia … Bombay, Moscow, Berlin, Paris, London … vượt        
                qua Đại Tây Dương đến Mỹ, Canada … không lúc nào        
                ngừng, không hề tắt máy đi ngủ!         
                - Còn        
                thị trường chứng khoán ở Việt Nam?         
                - Ở Việt        
                Nam ta trong vài năm nay mới có thị trường chứng khoán,        
                với hơn 20 công ty đăng ký bán cổ phiếu. Một sàn        
                “thử nghiệm” cho giao dịch trao đổi tài chính        
                giữa các ngân hàng. Những ngân hàng lớn đều là        
                quốc doanh hoạt động theo chỉ thị, không thật sự        
                có quyền chủ động. Nhận tài trợ nước ngoài, không        
                phân biệt số lượng kể cả những con số tí hon,        
                đều phải được Thủ Tướng Chính Phủ phê duyệt        
                sau khi được các Bộ ngành liên quan xem xét và đệ        
                trình. Có thể nói là hiện nay “cậu bé” kinh tế        
                Việt Nam, với tiềm năng to lớn, đang thiếu dinh dưỡng        
                và oxy tài chính. Nếu tình trạng này kéo dài “cậu        
                bé” kinh tế Việt Nam có khả năng mắc bệnh “to        
                đầu”, suy nhược, không đủ sức để đối đầu        
                với những cam go thử thách của một thế giới thị        
                trường canh tranh khốc liệt.         
                - Ông có        
                những dự định gì đóng góp cho sự phát triển        
                của nền tài chính nước nhà?         
                       
                       
                         
                           
                             
                          |        
                              
                             
                        |        
                           Chăm        
                          lo thế hệ trẻ        
                         |        
                              
                           
                          
                        
                - Là một chuyên gia tài        
                chính tôi rất mong muốn được góp phần xây dựng        
                một hệ thống tài chính hiện đại cho đất nước.        
                Trong những năm tới chính sách của nhà nước cổ        
                phần hóa những ngân hàng thương mại quốc doanh sẽ        
                phần nào thúc đẩy việc phát triển dịch vụ ngân        
                hàng, nhất là tín dụng cho lĩnh vực tư nhân. Ngoài        
                ra Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng hệ thống các        
                ngân hàng đầu tư để phục vụ cho phát triển.        
                Trong bước đầu, chưa đủ kiến thức và kinh        
                nghiệm thị trường ta có thể tạo điều kiện cho các        
                ngân hàng đầu tư quốc tế hợp tác. Có thể nói        
                tại Hoa Kỳ cũng như trên toàn thế giới vốn trung        
                hạn và dài hạn để phát triển phần lớn là do các        
                ngân hàng đầu tư cung cấp.         
                Ngoài ra, tôi        
                rất quan tâm đến việc xây dựng những hành lang pháp        
                lý để phát huy quyền làm chủ của nhân dân,        
                khuyến khích tư duy độc lập, sáng kiến cá nhân,        
                tạo tiền đề cho hội nhập quốc tế, đưa Việt        
                Nam từng bước vươn lên những đỉnh cao của phát        
                triển kinh tế, xã hội, dân chủ, văn minh.         
                       
                -Theo ông,        
                chúng ta cần làm thế nào để cho những Việt kiều        
                ngày càng đóng góp cho nước nhà nhiều hơn nữa?         
                - Chính sách        
                của nhà nước đã công nhận Việt kiều “là một        
                thành phần không tách rời của cộng đồng dân        
                tộc”. Chính sách này cần được thể hiện cụ        
                thể bằng những quyết định thiết thực của Quốc        
                Hội và Chính phủ. Nhà nước Việt Nam nên chủ động        
                lấy những quyết định có sức san bằng phân biệt        
                đối xử, thật sự thu phục lòng người.         
                Ngày xưa        
                một nửa anh em theo cha xuống biển, một nửa theo        
                mẹ lên non, nhưng dân tộc ta trước sau vẩn là một        
                không hề phân biệt. Ngày nay 3 triệu anh em sinh sống        
                ở nước ngoài, 80 triệu ở lại với quê cha đất        
                tổ, sao ta cứ duy trì những tư duy và phân biệt đối        
                xử giữa người Việt trong nước và người Việt        
                ở nước ngoài?         
                Hoàn cảnh        
                lịch sử đã tạo nên phân ly, nhưng chúng ta hoàn toàn        
                có đủ khả năng xoá bỏ những bức tường ngăn cách        
                để tất cả anh em đồng bào bất kỳ ở đâu đâu        
                trên khắp thế giới đều là anh em một nhà, đồng        
                quyền hạn và trách nhiệm đối quê hương đất nước.          
                Sự hợp tác        
                của cộng đồng người Hoa trên khắp thế giới là        
                một động lực tích cực cho sự nghiệp xây dựng đất        
                nước Trung Quốc hiện đại.         
                Người Do        
                Thái ở Israel và cộng đồng người Do Thái trên        
                khắp năm Châu đều là công dân Do Thái, đồng        
                quyền hạn và trách nhiệm đối với quê hương đất        
                nước của mình.. Sự đồng tâm hợp lực của cộng        
                đồng người Do Thái nước ngoài với đồng bào        
                trong nước đã góp phần xây dựng lên một tổ        
                quốc Israel hùng mạnh trong một thế giới đầy        
                hiểm nguy.         
                       
                       
                         
                           
                             
                          |        
                              
                             
                        |        
                           Xây        
                          dựng TP. HCM thành trung tâm kinh tế        
                         |        
                              
                           
                          
                        
                Đây là những gương sáng        
                cho Việt Nam ta nghiên cứu. Từ ngàn xưa mẹ Âu Cơ đã        
                để lại cho chúng ta bài học. Từ Israel và Trung        
                Quốc ta có thể rút ra những kinh nghiệm và quyết định        
                có sức thuyết phục cộng đồng người Việt khắp        
                nơi nhiệt tình đóng góp xây dựng đất nước. Nhà        
                nước đã công nhận người Việt Nam ở nước ngoài        
                là “thành phần không tách rời của cộng đồng dân        
                tộc” thì nên có quyết định dứt khoát công nhận        
                tất cả người Việt Nam bất kỳ ở đâu đều là        
                con dân Việt Nam, là công đân Việt Nam không phân        
                biệt nơi cư trú.         
                Đây là        
                giải pháp dứt khoát tạo nền tảng tâm lý và pháp        
                lý đề cho anh em khắp nơi hướng về quê hương, đem        
                hết sức mình để xây dựng và bảo vệ đất nước.         
                - Ông        
                có dự định gì trong tương lai để tham gia vào nội        
                dung vừa nêu?         
                - Tôi sẽ        
                kiên trì góp ý xây dựng khối đại đoàn kết dân        
                tộc vì mục đích dân giàu nước mạnh, xã hội công        
                bằng, dân chủ, văn minh. Và khuyến khích anh em người        
                Việt mà tôi có thể tiếp cận được hãy đem hết        
                tài năng và trí tuệ của mình để góp phần xây        
                dựng đất nước mình giàu đẹp hơn, tự do hơn,        
                hạnh phúc hơn.         
                Sau hơn năm        
                mươi năm du học và hoạt động kinh doanh ở nước        
                ngoài, tôi rất hạnh phúc trở về sinh sống và làm        
                việc tại Việt Nam. Tôi cảm thấy những hoạt động        
                của mình hàng ngày, từ việc nhỏ đến việc lớn,        
                đều có ý nghĩa tốt đẹp. Những đóng góp nhỏ bé        
                của tôi là một viên gạch cho tòa nhà chung để cho        
                các thế hệ hôm nay và mai sau chung sống trong an bình        
                hạnh phúc.         
                Về hoạt        
                động tài chính kinh tế, tôi mong được góp phần        
                đưa Việt Nam lên hàng đầu các nước phát triển        
                trong khu vực. Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng và trí        
                tuệ cần thiết. Vấn đề là quyết tâm, bản lĩnh và        
                phong cách lãnh đạo.         
                Về các        
                dự án cụ thể, tôi có hai hoài bão.          
                Một là góp        
                phần xây dựng Cảng Quốc Tế Văn Phong cách Nha Trang        
                80 Km về hướng Bắc. Với độ nước sâu hơn cả các        
                cảng lớn trong khu vực, kể cả Yokohama ở hướng        
                Bắc cho đến Singapore về hướng Nam, với diện tích        
                hơn 75 nghìn hecta mặt biển và hơn 80 nghìn hecta đất        
                liền vịnh Văn Phong có địa thế và tiềm năng để        
                trở thành cảng hàng hải lớn nhất Đông Nam Á,        
                một thành phố cảng ngang tầm với Thượng Hải        
                 hoặc San Francisco.         
                Hai là quy        
                hoạch và xây dựng thành phố Hồ Chí Minh thành môt        
                đô thị hiện đại của thế kỷ 21. Cụ thể là tôi        
                dề nghị quy hoạch lại khu vực Dinh Thống Nhất, đại        
                lộ Lê Duẩn, đến vườn Bách Thảo. Tôi chủ trương        
                phá dỡ Hội trường Thống Nhất hiện nay, và xây        
                dựng tại nơi đây một tòa tháp 150 tầng thể hiện        
                cho ý chí vươn lên của dân tộc Việt Nam. Dọc theo        
                hai bên Đại lộ Lê Duẩn (Thống Nhất) sẽ là        
                những tòa nhà được thiết kế hài hòa và hiện đại        
                hướng về thế kỷ 22 và xa hơn nữa. Vua Lý Thái        
                Tổ dời đô về Thăng Long đã mở ra một kỷ nguyên        
                mới cho các triều đại Lý, Trần, Lê suốt 900 năm.        
                Thành phố Sài Gòn/Hồ Chí Minh sẽ là kinh đô kinh        
                tế của dân tộc Việt Nam trong tương lai nghìn năm        
                phát triển với cộng đồng  ASEAN mở rộng.         
                       
                - Khi        
                ông  được vinh dự là chuyên gia Việt Nam đầu        
                tiên được đào tạo tại Hoa Kỳ trong lĩnh vực tài        
                chính, suy nghĩ của ông như thế nào?         
                       
                       
                         
                           
                             
                          |        
                              
                             
                        |        
                           Cầu        
                          Thê Húc - Hà Nội        
                         |        
                              
                           
                          
                        
                - Năm 1955 tôi đang công        
                tác tại Ngân hàng Quốc gia Việt Nam (miền Nam) thì        
                được gửi đi Mỹ đào tạo cao cấp về tài chính        
                ngân hàng. Sau đó tôi được cử làm Đại diện Ngân        
                Hàng Quốc Gia Việt Nam tại New York. Tôi được có cơ        
                hội tiếp xúc với lãnh đạo cấp cao của cộng đồng        
                tài chính ngân hàng Mỹ, các quan chức của chính        
                phủ Mỹ, những lãnh đạo chính trị, văn hoá, xã        
                hội của nước Mỹ. Cảm nghĩ của tôi lúc bấy        
                giờ là triệt để học hỏi, rút kinh nghiệm, xây        
                dựng quan hệ để mai sau có cơ hội sử dụng vào        
                những công tác phát triển đất nước. Là một trong        
                những “chuyên gia Việt Nam đầu tiên” được chính        
                thức gửi đi “đào tạo tại Hoa Kỳ trong lĩnh vực        
                tài chính” càng làm cho tôi cảm thấy mình có trách        
                nhiệm, ân sâu nghĩa nặng đối với đồng bào bữa        
                đói bữa no, đang lao động vất vả bất kể nắng mưa        
                trên mọi miền đất nước.         
                Trong        
                những năm gần đây tôi rất hạnh phúc có cơ hội        
                áp dụng những kinh nghiệm của mình để góp phần xây        
                dựng nền kinh tế thị trường; xây dựng hành lang        
                pháp lý cho nhà nước pháp quyền; vận dụng những        
                quan hệ trước kia với các bè bạn Mỹ để hỗ        
                trợ cho việc thiết lập quan hệ bình thường        
                Việt-Mỹ, bảo vệ chủ quyền Việt Nam trên thềm        
                lục địa. Việt Nam có 330.000 Km2  diện        
                tích trên đất liền, nhưng hơn 1.000.000 km2        
                hải phận trên thềm lục địa, công trình nghiên        
                cứu cơ sở pháp lý để bảo vệ chủ quyền Việt        
                Nam trên thềm lục địa là một trong những đóng góp        
                của các bè bạn Mỹ.         
                -Ông        
                suy nghĩ gì về những thành công của mình?         
                - Những thành        
                công của tôi trước kia trong miền Nam nay đều do nhà        
                nước quản lý, quốc hữu hoá, một phần nào đã hóa        
                giá hay cổ phần hoá. Tài sản tư nhân biến thành tài        
                sản của nhà nước, rồi lại chuyển thành tài sản        
                của tư nhân. Với nguyên tắc “uống nước nhớ        
                nguồn”, tôn trọng quyền tự do kinh doanh của nhân        
                dân, những việc đổi thay này có vấn đề và cần        
                phải xem xét lại.         
                Về những        
                đóng góp của tôi trong sự nghiệp đổi mới, từ        
                buổi ban sơ góp ý đối với khẩu hiệu “dân giàu        
                nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”        
                đến các đề xuất cải cách kinh tế tài chính, tôi        
                rất hạnh phúc được thấy những góp ý của mình        
                dần dần đi vào hiện thực.         
                Tôi còn        
                nhớ những buổi thảo luận với các chuyên gia, viên        
                chức, đại biểu Quốc hội, Nghị sĩ Mỹ trong        
                những năm cuối thập kỷ 80 và đầu thập kỷ 90.        
                Mọi người đều bảo tôi rằng nước với lửa không        
                thể chung sống với nhau, dầu và nước không thể hoà        
                đồng với nhau, một nền kinh tế kế hoạch tập        
                trung không thể biến đổi thành một nền kinh tê        
                thị trường, một chế độ “chuyên chế vô sản”        
                không thể lột xác để biến thành một nền dân        
                chủ pháp quyền, của dân, do dân, và vì dân.         
                Tôi còn        
                nhớ những buổi làm việc với các vị lãnh đạo        
                Việt Nam, tôi phát biểu ý nghĩ của mình với tất        
                cả tấm lòng chân thật, biết sao nói vậy, còn        
                việc sử dụng như thế nào là tùy người có trách        
                nhiệm quản lý nhà nước.         
                Tôi rất        
                thú vị khi nhận thấy rằng, mặc dù có phần chậm        
                chạp, nhưng cuối cùng những gì xét ra hợp lý và        
                bổ ích cũng được thực hiện. Hai mươi năm là        
                một quãng thời gian không dài, nhưng những thay đổi        
                trong cơ chế nhà nước và cơ cấu tổ chức kinh tế        
                xã hội Việt Nam đã tiến lên một bước khá dài làm        
                cho các chuyên gia và các nhà phân tích kinh tế, chính        
                trị, xã hội không khỏi kinh ngạc.          
                -Trong        
                cuộc sống của mình, ông có rút ra bài học kinh        
                nghiệm gì để truyền lại cho thế hệ trẻ?         
                       
                       
                         
                           
                             
                          |        
                              
                             
                        |        
                           Bản        
                          sắc văn hóa dân tộc        
                         |        
                              
                           
                          
                        
                - Một trong những bài        
                học sâu sắc mà tôi rút ra trong quá trình công tác là        
                không có một quan điểm nào là hoàn toàn tuyệt đối        
                chính xác. Mọi việc mọi hoàn cảnh đều có thể        
                biến động theo không gian và thời gian. Do đó người        
                có trách nhiệm phải thức thời và linh động trong        
                quyết định và hành động. Biết nhìn mọi vấn đề        
                dưới nhiều khía cạnh. Biết tôn trọng những quan        
                điểm khác thường, để chọn lựa những giải pháp        
                phù hợp cho công tác trước mắt.         
                Người xưa        
                có câu “Bất biến tùy duyên, tùy duyên bất        
                biến”.  Chơn tâm của con người không thay đổi,        
                nhưng để thực hiện bất cứ một việc gì cũng        
                phải tùy theo thời cơ mà ứng biến. Tuy rằng phải        
                ứng biến theo thời cơ, nhưng căn bản không hề thay        
                đổi. Như cây tre uốn theo chiều gió để không đổ        
                ngã, nhưng sau cơn bão táp, cây tre luôn luôn trở        
                lại với tư thế và bản chất thanh tâm quân tử        
                của mình. Con người ta cũng vậy. Nhân phẩm của mình        
                không hề biến đổi, nhưng hành động phải thuận        
                theo thời thế. Thuận theo thời thế, nắm bắt thời        
                cơ, nhưng bản chất trong sáng không hề thay đổi.        
                - Xin cám        
                ơn ông        
                CẨM        
                TÚ        
                 |