Đàm phán WTO khó đáp ứng hết yêu cầu của Mỹ

Theo Đại sứ Ngô Quang Xuân, Trưởng Phái đoàn Đại diện Việt Nam tại Geneva, phía Mỹ luôn thể hiện thiện chí song cũng thường thắc mắc và đặt nhiều câu hỏi trong đàm phán đa phương cũng như song phương. Để đáp ứng hết yêu cầu đó, Việt Nam phải là một nước phát triển ở trình độ rất cao.

- Tôi nghĩ là có sự khẳng định từ cấp lãnh đạo Mỹ, rằng họ ủng hộ rất cao việc đàm phán và gia nhập WTO của Việt Nam. Họ luôn tuyên bố sự ủng hộ đó như một thiện chí trong toàn bộ quá trình làm việc với Việt Nam. Nhân dịp chuyến thăm của Thủ tướng Phan Văn Khải hồi tháng 7, Tổng thống George Bush cũng tái khẳng định điều này, như một động lực giúp hai đoàn đàm phán tích cực gặp nhau và giải quyết các vấn đề còn tồn tại.

Tuy nhiên, dư luận trong và ngoài nước đều cho rằng trong đàm phán của Việt Nam, Mỹ vẫn là đối tác khó khăn nhất. Tôi nghĩ chuyện này cũng bình thường và dễ hiểu. Có lẽ người ta thấy Việt Nam có tiềm năng rất lớn, và khi vào WTO rồi, sẽ là một nền thương mại có sức cạnh tranh. Vì vậy, họ cũng muốn làm rõ rất nhiều vấn đề, nhất là các vấn đề liên quan đến chính sách thương mại toàn diện trước khi Việt Nam trở thành thành viên tổ chức này.

- Trong cả hai lĩnh vực đàm phán, hàng hoá và dịch vụ, phía Mỹ đều rất quan tâm và nêu rất nhiều câu hỏi. Tại các phiên đàm phán đa phương, họ thường là đối tác nêu nhiều câu hỏi nhất, nhiều thắc mắc nhất với đoàn đàm phán Việt Nam. Các phiên song phương cũng vậy. Theo tôi, ở nền kinh tế đang chuyển đổi như Việt Nam, có một số điểm còn tương đối nhạy cảm. Quyền thương mại là một ví dụ. Phía Mỹ rất quan tâm tới vấn đề này, đặc biệt là những điều liên quan tới doanh nghiệp Nhà nước. Mỗi khi gặp nhau, chúng tôi đều giải thích rằng nếu phía bạn yêu cầu quá cao về điều này thì Việt Nam rất khó đáp ứng ngay, phải có thời gian nhất định.

Còn nhiều vấn đề phức tạp khác trong đàm phán song phương Việt Mỹ. Song tôi nghĩ, chính sự chênh về trình độ phát triển, chênh nhau về hệ thống luật lệ, về mức độ tham gia thị trường quốc tế đã làm nảy sinh những khó khăn. Mỹ đang hỗ trợ Việt Nam rất nhiều, song cũng yêu cầu rất cao. Rất khó để có thể mở cửa toàn bộ thị trường cho mọi thành viên WTO. Nếu đáp ứng được hết các yêu cầu của Mỹ thì Việt Nam đã là một nước phát triển rất cao rồi. Theo tôi, các nhà đàm phán hai bên cần hiểu rõ nhau và nếu phía Mỹ thông cảm thì cũng bớt phức tạp cho Việt Nam.

- Lần gặp tiếp theo sẽ vào dịp nào, thưa ông?

- Hai bên đang sắp xếp để có thể gặp lại nhau trong tháng 10. Kết thúc phiên đa phương thứ 10 vừa qua tại Geneva, vị Chủ tịch Ban Công tác về vấn đề Việt Nam gia nhập WTO đã nói thời điểm cho phiên đa phương tiếp theo vẫn để mở. Ông cũng kêu gọi các nước còn những vấn đề gì trong đàm phán song phương thì tích cực gặp Việt Nam để giải quyết, giúp thúc đẩy quá trình gia nhập nhanh hơn.

- Một số ý kiến cho rằng, các đối tác còn lại vẫn chờ Việt Nam kết thúc với Mỹ rồi mới lên lịch gặp và kết thúc đàm phán song phương. Ông nghĩ sao về điều này?

- Đúng là có dư luận như vậy. Cái đó đúng mà cũng không đúng. Đến nay, chúng ta đã kết thúc với 21 đối tác. Các đối tác còn lại cũng chỉ còn vướng mắc một số vấn đề song phương. Tất nhiên, theo tôi, nếu chúng ta kết thúc đàm phán với Mỹ sẽ thuận lợi hơn khi giải quyết nốt các vấn đề với các đối tác còn lại.

Song Linh

Thêm thành công trong đàm phán vào WTO

Ông Ngô Quang Xuân.

Theo đại sứ Việt Nam tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Ngô Quang Xuân, sau những ngày làm việc tích cực ở Geneva tuần qua, Việt Nam được đánh giá đã có bước nhảy vọt trong việc thể hiện thiện chí gia nhập hệ thống thương mại toàn cầu. Ông Xuân đã trao đổi với báo chí xung quanh vòng đàm phán quan trọng này.

- Thưa đại sứ, các thành viên đánh giá thế nào về sự chuẩn bị của Việt Nam trong vòng đàm phán thứ 7 này?

- Có gần 40 nước thành viên nhóm công tác Việt Nam gia nhập WTO đã tham gia cuộc đàm phán đa phương với ta. Ngoài ra còn có thêm một phiên đàm phán riêng về lĩnh vực nông nghiệp. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã tiến hành đàm phán song phương với 13 đối tác, trong đó có EU, Mỹ, Nhật Bản, Canada, Australia, New Zealand và một số nước châu Mỹ Latin. Hầu hết các đối tác đều đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc chuẩn bị tài liệu và trả lời các câu hỏi.

Đại diện EU bày tỏ sự hài lòng, cho rằng từ sau phiên 6 (hồi tháng 5 năm nay), Việt Nam đã tiến một bước tương đối xa; đặc biệt, hai cuộc đàm phán song phương tại Brussels và Geneva trước thềm vòng 7 này đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Phía EU hy vọng đàm phán song phương với Việt Nam sẽ tiếp tục được thúc đẩy theo chiều hướng này để hai bên có thể sớm đi đến kết thúc đàm phán trong năm tới.

Bản thân ông chủ tịch nhóm công tác Việt Nam gia nhập WTO Ho Seung cũng tuyên bố sẽ nỗ lực giúp thúc đẩy tiến trình đàm phán của ta. Một mặt ông kêu gọi Việt Nam tích cực chuẩn bị cho các vòng đàm phán tới, mặt khác cũng lưu ý các nước thành viên phải tích cực hỗ trợ Việt Nam qua các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, tăng cường năng lực nhằm giúp nâng cao khả năng đàm phán.

- Những bước tiến lớn lần này của Việt Nam cụ thể là gì?

- Trước hết là trong lĩnh vực hàng hóa, Việt Nam đã thể hiện thiện chí bằng cách giải thích cam kết của mình sẽ giảm mức thuế trung bình. Các dòng thuế đưa ra trong bản chào mới này nhiều hơn và mức độ tiếp cận thị trường trong lĩnh vực dịch vụ được mở rộng hơn. Đối với những lĩnh vực chưa thể có những cam kết cao, chúng ta đã làm rõ hơn được với các đối tác về lộ trình thực hiện. Điều này là hoàn toàn bình thường bởi ngay cả những nước có nền kinh tế thương mại lớn như Trung Quốc cũng có những lĩnh vực họ đề ra một thời gian quá độ là 10 năm.

Nhưng bước tiến quan trọng nhất lần này là nhóm công tác đã ra một bản “dự thảo báo cáo” tiến trình gia nhập WTO của Việt Nam. Trên cơ sở đó, các đối tác song phương đã bước đầu thể hiện đàm phán thực chất với Việt Nam và điều này có nghĩa là nếu đàm phán thành công thì có thể đi tới ký kết thúc đàm phán. Hoàn thành việc ký kết thúc đàm phán với các đối tác song phương cũng có nghĩa rằng WTO sẽ tiến hành các thủ tục tiếp theo để kết nạp Việt Nam.

- Như vậy 2004 sẽ là một năm rất bận rộn để Việt Nam thực hiện mục tiêu gia nhập WTO vào năm 2005?

- Đúng là rất bận rộn. Các cuộc đàm phán sẽ phải được thúc đẩy mạnh mẽ trong thời gian tới dựa trên đà của vòng đàm phán thứ bảy này. Có thể nói chúng ta sẽ có một năm lao động cật lực và nghiêm túc mới mong thực hiện được mục tiêu đã đề ra. Nhưng tôi tin chúng ta sẽ làm tốt được điều này.

Vòng đàm phán vừa qua cho thấy các bộ ngành đã làm việc rất công phu và phối hợp với nhau hiệu quả hơn, chặt chẽ hơn để đưa ra một bản chào mới được các đối tác đánh giá cao. Đội ngũ các nhà đàm phán của Việt Nam đã thật sự trưởng thành. Tất nhiên là chúng ta cần không ngừng học hỏi những bài học kinh nghiệm của các nước gia nhập WTO trước có hoàn cảnh tương tự.

- Liệu có một sức ép nào về thời gian?

- Tôi nghĩ nếu chúng ta chuẩn bị không tốt thì gia nhập lúc nào cũng có thể là một sức ép. Nhưng rõ ràng là hội nhập càng chậm thì càng mang lại nhiều thua thiệt cho đất nước. Điều quan trọng là không nên coi việc gia nhập WTO như mục đích cuối cùng. Chúng ta vào WTO là để tìm thêm cơ hội tạo môi trường, tạo điều kiện thuận lợi bảo vệ được lợi ích của đất nước để không bị thua thiệt. Vâng, phải vào WTO để tiếp tục tiến lên.

(Theo Tuổi Trẻ)